چرا مراقبت‌های پس از جرم‌گیری دندان اهمیت دارد؟
جرم‌گیری دندان یکی از رایج‌ترین و مؤثرترین روش‌های درمانی در دندانپزشکی برای حذف رسوبات سخت شده (جرم) از سطح دندان و زیر لثه است. اما نکته‌ای که اغلب نادیده گرفته می‌شود، اهمیت مراقبت‌های پس از جرم‌گیری دندان است.
بسیاری از بیماران پس از انجام این درمان ساده، به دلیل عدم رعایت نکات بهداشتی دچار مشکلاتی مانند حساسیت دندانی، التهاب لثه یا حتی بازگشت جرم می‌شوند.
در این مقاله، به‌طور جامع و تخصصی، اصول مراقبت‌های پس از جرم‌گیری دندان را بررسی می‌کنیم تا با رعایت آن‌ها، از نتایج درمان بیشترین بهره را ببرید.
جرم دندان چیست و چرا باید از بین برود؟
جرم دندان ترکیبی از پلاک‌های میکروبی و مواد معدنی موجود در بزاق است که در اثر عدم رعایت بهداشت دهان و دندان، به‌مرور سفت می‌شود و به سطح دندان می‌چسبد.
وجود این جرم‌ها علاوه بر ایجاد بوی بد دهان، تغییر رنگ دندان و بیماری‌های لثه، در نهایت منجر به لق شدن دندان و تحلیل استخوان فک می‌شود.
بعد از جرم‌گیری دقیقاً چه اتفاقی در دهان می‌افتد؟
هنگامی که دندانپزشک، جرم را از سطح دندان پاک می‌کند، بخش‌هایی از مینای دندان که پیش‌تر توسط جرم پوشیده شده بودند، دوباره در معرض محیط دهان قرار می‌گیرند. این موضوع ممکن است منجر به موارد زیر شود:
-
افزایش حساسیت دندان‌ها به سرما و گرما
-
تحریک موقت لثه‌ها و خونریزی خفیف
-
احساس لق شدن موقت دندان (احساس کاذب)
-
آسیب‌پذیری موقت لثه در برابر باکتری‌ها
برای مقابله با این موارد، رعایت مراقبت‌های دقیق و تخصصی بعد از جرم‌گیری بسیار ضروری است.
بیشتر بخوانید : جراحی عفونت های فک و صورت
مراقبت های مهم در ۲۴ ساعت اول پس از جرم‌گیری دندان
در ساعات اولیه پس از جرم‌گیری، دهان در حال ترمیم است. رعایت توصیه‌های زیر بسیار حیاتی است:
1. پرهیز از خوردن غذاهای سفت یا چسبنده
در این مدت بهتر است از غذاهای نرم مانند سوپ، پوره یا برنج نرم استفاده کنید.
2. اجتناب از مصرف نوشیدنی‌های بسیار سرد یا داغ
دندان‌ها در این بازه به‌شدت حساس هستند و نوشیدنی‌های داغ یا سرد ممکن است باعث تحریک یا درد شوند.
3. عدم مصرف سیگار و الکل
مصرف این مواد باعث کند شدن روند ترمیم لثه‌ها و افزایش خطر عفونت می‌شود.
4. نخوردن مواد رنگ‌زا
چای، قهوه، نوشابه‌های رنگی و حتی زعفران می‌توانند باعث تغییر رنگ سریع دندان‌ها پس از جرم‌گیری شوند. در ۲۴ ساعت نخست از مصرف آن‌ها پرهیز کنید.
🧼 بهداشت دهان پس از جرم‌گیری؛ چگونه مسواک بزنیم؟
✔ نوع مسواک
بهتر است در روزهای اول از مسواک نرم (Soft) استفاده کنید تا به لثه‌ها آسیبی وارد نشود.
✔ زمان و دفعات
دو بار در روز، با دقت و بدون فشار زیاد مسواک بزنید. لثه‌ها را به‌آرامی ماساژ دهید تا جریان خون تقویت شود.
✔ نخ دندان
استفاده از نخ دندان روزانه، برای جلوگیری از بازگشت جرم ضروری است. با دقت در نواحی بین دندان‌ها از نخ دندان استفاده کنید، ولی مراقب باشید به لثه آسیب نزنید.
بیشتر بخوانید : بهترین جراح فک و صورت اصفهان
استفاده از دهان‌شویه پس از جرم‌گیری؛ بله یا خیر؟
دهان‌شویه‌ها مخصوصاً نوع آنتی‌باکتریال مانند کلرهگزیدین (Chlorhexidine) می‌توانند در روزهای ابتدایی برای کنترل التهاب و پیشگیری از عفونت مفید باشند.
اما استفاده از آن باید به توصیه دندانپزشک و در بازه زمانی محدود (معمولاً ۷ تا ۱۰ روز) انجام شود، زیرا استفاده طولانی مدت باعث تغییر رنگ دندان‌ها می‌شود.
🍽 رژیم غذایی مناسب بعد از جرم‌گیری
در هفته اول پس از جرم‌گیری، رعایت یک رژیم غذایی ملایم و محافظت‌کننده توصیه می‌شود:
✅ خوراکی‌های مفید:
-
سوپ ولرم
-
پوره سیب‌زمینی
-
برنج نرم
-
موز
-
ماست ساده
-
سبزیجات بخارپز
❌ خوراکی‌های مضر:
-
غذاهای پرادویه و تند
-
تنقلات سخت مانند چیپس و آجیل
-
نوشابه‌ها و نوشیدنی‌های اسیدی
-
شیرینی‌های چسبناک مثل کارامل
-
مواد غذایی بسیار سرد یا داغ
آیا استفاده از کمپرس سرد لازم است؟
در صورت احساس درد یا التهاب خفیف در نواحی لثه، می‌توانید از کمپرس یخ پیچیده شده در پارچه برای مدت ۱۰ تا ۱۵ دقیقه استفاده کنید. این کار تورم را کاهش می‌دهد.
استراحت و آرامش، تسریع‌کننده بهبودی
گرچه جرم‌گیری یک فرآیند غیرجراحی است، اما در صورت انجام آن به‌صورت گسترده یا عمقی، بهتر است چند ساعت اول بعد از درمان استراحت کنید و از فعالیت شدید فیزیکی پرهیز نمایید.
علائم هشداردهنده پس از جرم‌گیری که نیاز به مراجعه مجدد دارند
در بیشتر موارد، نشانه‌هایی مانند کمی خونریزی، حساسیت یا درد خفیف طبیعی هستند. با این حال، در صورت مشاهده موارد زیر حتماً به دندانپزشک مراجعه کنید:
-
خونریزی شدید و مداوم بیش از ۴۸ ساعت
-
درد شدید که با مسکن معمولی کنترل نمی‌شود
-
بوی بد دهان پایدار
-
تب یا علائم عفونت
-
لق شدن بیش از حد دندان‌ها
📆 پیگیری و جرم‌گیری منظم؛ کلید حفظ سلامت دهان
مراقبت‌های پس از جرم‌گیری تنها به چند روز محدود نمی‌شود. بهترین راه برای پیشگیری از بازگشت جرم، حضور منظم در جلسات معاینه دندانپزشکی (هر ۶ ماه یک‌بار) است.
دندانپزشک در این جلسات وضعیت لثه، میزان جرم جدید و سلامت کلی دهان را بررسی کرده و در صورت نیاز، جرم‌گیری دوباره انجام می‌دهد.
جرم‌گیری دندان گامی مهم برای سلامت دهان و دندان است، اما برای بهره‌برداری کامل از این درمان، باید به مراقبت‌های پس از جرم‌گیری دندان توجه ویژه داشت. رعایت نکات بهداشتی، رژیم غذایی مناسب، استفاده صحیح از دهان‌شویه و مسواک، و پرهیز از دخانیات، همگی نقش مهمی در بهبود لثه‌ها، جلوگیری از بازگشت جرم و دوام نتایج درمانی دارند.
اگر جرم‌گیری کرده‌اید، اکنون زمان آن است که با رعایت مراقبت‌های اصولی، لبخندی سالم‌تر و ماندگارتر داشته باشید.
برای ویزیت و مشاوره با متخصصین ما در ارتباط باشید
ما را در اینستاگرام همراهی کنید