پلاک دندان بعد از ارتودنسی | اهمیت، انواع و مراقبت ها
ارتودنسی یکی از مؤثرترین روش های اصلاح نامرتبی و ناهنجاری های فکی و دندانی است. پس از پایان دوره ارتودنسی، بسیاری از بیماران تصور می کنند که مسیر درمان به پایان رسیده و نیازی به مراقبت های بیشتر ندارند. در حالی که مرحله مهم دیگری به نام استفاده از پلاک دندان بعد از ارتودنسی آغاز می شود. پلاک یا ریتینر (Retainer) وسیله ای است که برای تثبیت نتایج به دست آمده از ارتودنسی مورد استفاده قرار می گیرد و بدون آن، احتمال بازگشت دندان ها به وضعیت اولیه وجود دارد.
در این مقاله به طور جامع به معرفی پلاک دندان بعد از ارتودنسی، اهمیت آن، انواع مختلف پلاک، نحوه استفاده و مراقبت های ضروری می پردازیم.
چرا به پلاک دندان بعد از ارتودنسی نیاز داریم؟
حرکت دندان ها در طول ارتودنسی نتیجه اعمال نیروهای کنترل شده است. اما پس از برداشتن براکت ها یا سایر وسایل ارتودنسی، بافت های اطراف دندان (لثه، رباط ها و استخوان فک) هنوز در وضعیت ناپایدار قرار دارند. در این مرحله، احتمال بازگشت دندان ها به موقعیت قبلی وجود دارد.
پلاک دندان بعد از ارتودنسی با نگه داشتن دندان ها در موقعیت جدید، به تثبیت نتایج درمان کمک می کند. در واقع، این وسیله به بافت های اطراف دندان زمان می دهد تا خود را با وضعیت جدید هماهنگ کنند و از برگشت درمان جلوگیری شود.
بیشتر بخوانید : جراحی عفونت های فک و صورت
انواع پلاک دندان بعد از ارتودنسی
پلاک ها به طور کلی به دو دسته اصلی تقسیم می شوند: ثابت و متحرک. هر کدام ویژگی ها، مزایا و معایب خاص خود را دارند.
1. پلاک ثابت
-
پلاک های ثابت به صورت سیم های نازکی هستند که در پشت دندان های جلویی چسبانده می شوند.
-
غیرقابل مشاهده هستند و بیمار نیازی به خارج کردن آن ها ندارد.
-
احتمال فراموشی در استفاده وجود ندارد، زیرا به طور دائم روی دندان ها قرار دارند.
-
اما رعایت بهداشت با این نوع پلاک دشوارتر است و نیاز به دقت بیشتری در مسواک زدن و نخ دندان کشیدن دارد.
2. پلاک متحرک
-
پلاک های متحرک از جنس پلاستیک شفاف یا ترکیبی از سیم و آکریل ساخته می شوند.
-
قابلیت خارج کردن در زمان غذا خوردن یا مسواک زدن دارند.
-
ظاهر شفافی دارند و کمتر جلب توجه می کنند.
-
نیازمند همکاری دقیق بیمار هستند، زیرا در صورت فراموشی یا استفاده نادرست، احتمال بازگشت دندان ها افزایش می یابد.
مدت زمان استفاده از پلاک دندان بعد از ارتودنسی
مدت زمان استفاده از پلاک برای هر فرد متفاوت است و به عوامل متعددی مانند شدت نامرتبی اولیه، سن بیمار و واکنش بافت های دندانی بستگی دارد.
-
در بیشتر موارد، لازم است بیمار حداقل 6 ماه تا 1 سال به طور مرتب از پلاک استفاده کند.
-
برخی بیماران ممکن است به استفاده طولانی تر، حتی مادام العمر از پلاک ثابت نیاز داشته باشند.
-
در ماه های اول، استفاده مداوم (شبانه روزی) ضروری است و پس از مدتی، دندانپزشک ممکن است استفاده را فقط به ساعات شب محدود کند.
مزایای استفاده از پلاک دندان
-
تثبیت نتایج درمان ارتودنسی
-
جلوگیری از بازگشت دندان ها به موقعیت اولیه
-
بهبود هماهنگی بین دندان ها و بافت های فکی
-
حفظ زیبایی لبخند و اعتماد به نفس
مشکلات ناشی از عدم استفاده از پلاک
نادیده گرفتن استفاده از پلاک دندان پس از ارتودنسی می‌تواند پیامدهای جدی به همراه داشته باشد. مهم‌ترین مشکل، حرکت مجدد دندان‌ها و بازگشت نامرتبی آن‌ها است که ممکن است ظاهر لبخند را تحت تأثیر قرار دهد. این موضوع اغلب منجر به نیاز به درمان ارتودنسی مجدد می‌شود که علاوه بر هزینه بالاتر، زمان بیشتری نیز می‌طلبد.
علاوه بر این، عدم استفاده از پلاک می‌تواند اثربخشی درمان قبلی را کاهش داده و مشکلات عملکردی در جویدن و صحبت کردن ایجاد کند.
نحوه مراقبت از پلاک دندان بعد از ارتودنسی
برای پلاک متحرک:
-
شستشو با آب ولرم پس از هر بار استفاده
-
استفاده از برس نرم برای تمیز کردن پلاک
-
پرهیز از قرار دادن پلاک در معرض حرارت بالا (مانند آب جوش یا نور مستقیم خورشید)
-
نگهداری در جعبه مخصوص هنگام خارج کردن
برای پلاک ثابت:
-
مسواک زدن منظم با دقت بیشتر روی ناحیه پشت دندان ها
-
استفاده روزانه از نخ دندان مخصوص ارتودنسی یا واترجت
-
مراجعه منظم به دندانپزشک برای بررسی سلامت پلاک و دندان ها
بیشتر بخوانید : بهترین جراح فک و صورت اصفهان
عوارض احتمالی استفاده از پلاک
-
احساس فشار یا ناراحتی موقت در روزهای اول
-
تجمع پلاک میکروبی در صورت عدم رعایت بهداشت
-
شکستن یا شل شدن پلاک (در پلاک های ثابت و متحرک)
-
تغییر رنگ در صورت عدم تمیز کردن صحیح
چه کسانی بیشتر به پلاک نیاز دارند؟
برخی افراد به دلیل شرایط خاص دهان و دندان بیش از دیگران به استفاده از پلاک نیاز دارند. این شامل بیمارانی است که قبل از ارتودنسی دندان‌هایشان نامرتب بوده است، افرادی که سابقه بیماری‌های لثه یا تحلیل استخوان دارند، نوجوانان و کودکان به دلیل رشد مداوم فک، و همچنین افرادی که درمان ارتودنسی طولانی‌مدت داشته‌اند. استفاده منظم از پلاک در این گروه‌ها اهمیت ویژه‌ای دارد تا نتایج درمان حفظ شده و از مشکلات احتمالی جلوگیری شود.
هزینه پلاک دندان بعد از ارتودنسی
هزینه پلاک بسته به نوع آن (ثابت یا متحرک)، جنس، تکنیک ساخت و موقعیت جغرافیایی مطب متفاوت است. به طور کلی، هزینه پلاک بخش جدایی ناپذیر از درمان ارتودنسی محسوب می شود و باید به عنوان سرمایه گذاری بلندمدت برای حفظ نتایج درمان در نظر گرفته شود.
راهکارهای تکمیلی برای حفظ نتایج ارتودنسی
-
مراجعه منظم به دندانپزشک جهت بررسی وضعیت پلاک
-
رعایت کامل بهداشت دهان و دندان
-
اجتناب از مصرف غذاهای بسیار سفت یا چسبناک که ممکن است به پلاک آسیب بزنند
-
داشتن سبک زندگی سالم شامل تغذیه مناسب و پرهیز از عادات آسیب رسان مانند دندان قروچه
نتیجه گیری:
پلاک دندان بعد از ارتودنسی بخش جدایی ناپذیر از درمان است که تضمین می کند نتایج زحمات ماه ها یا سال ها ارتودنسی حفظ شود. این وسیله با تثبیت موقعیت جدید دندان ها، از بازگشت نامرتبی جلوگیری می کند و زیبایی لبخند را پایدار نگه می دارد. انتخاب نوع پلاک و مدت زمان استفاده تنها توسط دندانپزشک متخصص تعیین می شود. بنابراین، همکاری کامل بیمار و رعایت نکات مراقبتی نقش مهمی در موفقیت طولانی مدت درمان دارد.
برای ویزیت و مشاوره با متخصصین ما در ارتباط باشید
ما را در اینستاگرام همراهی کنید