بزرگی فک پایین (Mandibular prognathism)
این ناهنجاری که شاید بتوان از آن به عنوان سخت ترین مشکل فکی نام برد ، چندان به درمانهای متحرک که معمولاً شامل چانه بند می باشد ، پاسخ نمی دهد . کتاب های معتبر ارتودنسی در این زمینه همگی معتقدند که توانایی چندانی در جلوگیری از رشد زیاد فک پایین با استفاده از چانه بند وجود ندارد . این دستگاهها فقط فک پایین را به پایین و عقب می چرخانند و باعث دراز شدن صورت بیمار می شوند. معمولاً این بیماران زمینه ژنتیکی برای رشد زیاد فک پایین را در خانواده دارند . درمان قطعی این ناهنجاری جراحی فک به منظور عقب بردن فک پایین می باشد که به اصطلاح به آنMandibular set back می گویند .
ناهنجاری کلاس 3 (Cl III):
حالتی است که در آن فک بالا و پایین به صورت ناهماهنگ قرار گرفته اند،یعنی یا فک بالا عقب است یا فک پایین جلو است یا ترکیبی از این دو حالت دیده می شود.در این ناهنجاری کاسپ مزیوباکال مولر اول فک بالا عقب تر از شیار باکال مولر اول پایین است ،یعنی مولر های پایین جلو تر از حد نرمال قرار گرفته اند.فک پایین جلوتر از فک بالا گرفته است و رابطه ی مولر و کانینیCl III است. نیمرخ صورت یا پروفایل این افراد به سمت concave یا مقعر پیش می رود. در این افراد برای جبران Over Jetمعکوس،دندان های فک پایین Retrocline شده اند.حرکت دندانهای قدامی فک پایین به لینگوال چون آنها را در قوس کوچک تری قرار می دهد،crowding را به وجود می آورد. رابطه انسیزور در بیمار Cl III می تواند از حالت edge to edge بین ثنایاها تا Over Jet معکوس (cross bite قدامی)متغیر باشد. در بعضی بیماران رابطه ی اسکلتال ممکن است Cl III باشد اما رابطه ی دندانی به خاطر جبران Over Jet، به صورت Cl III نباشد. در mandibular prognathism استخوان فک پایین رشد بیش تری نسبت به فک بالا دارد.این نوع مال اکلوژن درمان سخت تری دارد و ممکن است نیاز به جراحی ارتوگناتیک همراه با درمان ارتودنسی داشته باشد. اگر فک بالا عقب باشد که به آن Maxillary deficiency گفته می شود در صورتی که بیمار قبل از بلوغ و در دوره رشدی مناسب مراجعه نماید می توان با دستگاههای خارج دهانی مثل Face mask یا دستگاه Reverse chin cup فک بالا را به سمت جلو حرکت داد.
نوع دیگری از Cl III تحت عنوان Pseudo Cl III نامیده می شود.این افراد به دلیل یک تماس پیش رس،فک خود را به سمت جلو shift می دهند. بیمار برای ایجاد اکلوژن مناسب فک خود را به سمت جلو حرکت می دهد.
این افراد Cl III حقیقی نیستند اما اگر درمان نشوند تبدیل به Cl III حقیقی می شوند.برای تشخیص Cl III کاذب از حقیقی می بایست فک پایین را قدری عقب ببریم که یک رابطه ی Edge to Edge یا اورجت نرمال ایجاد شود اگر فک پایین به عقب رفت ،در این حالت با یک Cl III کاذب رو به رو هستیم .زیرا در Cl III حقیقی به هیچ عنوان فک را نمی توان به عقب برد.