کار عصب دندان چیست؟ بررسی تخصصی درمان ریشه دندان

کار عصب دندان چیست؟ بررسی تخصصی درمان ریشه دندان

در این مقاله، به‌صورت علمی، تخصصی و کاربردی بررسی می‌کنیم که کار عصب دندان چیست؟ چرا باید عصب‌کشی انجام شود؟ مراحل درمان ریشه چیست؟ و چه مراقبت‌هایی پس از آن نیاز است؟ این اطلاعات نه‌تنها برای بیماران بلکه برای دانشجویان و علاقه‌مندان به دندانپزشکی نیز مفید خواهد بود.

در دنیای دندانپزشکی، عبارت «عصب‌کشی» یا درمان ریشه دندان یکی از شناخته‌شده‌ترین و البته ترسناک‌ترین اصطلاحات در میان بیماران است. اما در حقیقت، این درمان نه‌تنها ترسناک نیست، بلکه یک راهکار نجات‌بخش برای دندان‌هایی‌ست که در غیر این صورت باید کشیده شوند.

عصب دندان چیست؟

عصب دندان در واقع بخشی از پالپ دندانی است که در درون ریشه دندان قرار دارد. پالپ دندان حاوی عروق خونی، اعصاب و بافت همبند است که در رشد و تغذیه دندان نقش دارند. این بافت زنده از طریق کانال ریشه به انتهای ریشه دندان متصل است و هنگام پوسیدگی شدید یا آسیب، ممکن است ملتهب یا عفونی شود.

درمان ریشه یا عصب‌کشی دندان چیست؟

درمان ریشه (Root Canal Therapy) یا به‌اصطلاح رایج‌تر «عصب‌کشی»، فرآیندی است که در آن پالپ دندان (عصب دندان) برداشته می‌شود، فضای درونی کانال ریشه پاکسازی و ضدعفونی می‌شود و در نهایت با مواد مخصوص پر می‌گردد.

این درمان معمولاً زمانی انجام می‌شود که پالپ دندان به‌دلیل پوسیدگی شدید، ضربه، شکستگی یا عفونت دچار آسیب برگشت‌ناپذیر شده باشد.

چرا به درمان عصب دندان نیاز داریم؟

وقتی پالپ دندان ملتهب یا عفونی می‌شود، دردی مداوم، گاهی تیز و گاهی ضربانی، در ناحیه دندان احساس می‌شود. اگر این التهاب درمان نشود، ممکن است عفونت به بافت‌های اطراف دندان سرایت کرده و باعث ایجاد آبسه، تورم، تحلیل استخوان فک و حتی از دست رفتن دندان شود.

درمان عصب دندان با هدف حفظ ساختار دندان طبیعی انجام می‌شود تا بیمار بتواند به‌راحتی غذا بجود، صحبت کند و لبخند بزند بدون اینکه دندان کشیده شود.

بیشتر بخوانید : جراحی عفونت های فک و صورت

علائم نیاز به عصب‌کشی

برخی نشانه‌ها که نشان می‌دهند ممکن است نیاز به درمان ریشه داشته باشید:

• درد شدید و خود‌به‌خودی در دندان

• حساسیت به گرما و سرما که به‌صورت طولانی‌مدت باقی می‌ماند

• تغییر رنگ دندان (تیره یا خاکستری شدن)

• تورم لثه اطراف دندان

• بوی بد دهان یا طعم تلخ مداوم

• وجود جوش چرکی روی لثه (علامت آبسه)

مراحل انجام درمان ریشه دندان

درمان ریشه یک فرآیند تخصصی و دقیق است که معمولاً طی یک یا دو جلسه انجام می‌شود. مراحل کلی عبارتند از:

ابتدا دندانپزشک با استفاده از رادیوگرافی (عکس پرتو ایکس) وضعیت ریشه، عمق پوسیدگی و وجود احتمالی آبسه را بررسی می‌کند.

دندان و ناحیه اطراف آن بی‌حس می‌شود تا بیمار دردی احساس نکند.

از طریق سوراخی که روی تاج دندان ایجاد می‌شود، دندانپزشک به پالپ دسترسی پیدا می‌کند.

عصب، بافت مرده و آلودگی‌ها با استفاده از ابزارهای دستی یا روتاری برداشته شده و کانال‌ها ضدعفونی می‌شوند.

کانال‌های تمیز با ماده‌ای به‌نام گوتاپرکا پر می‌شوند تا از نفوذ مجدد باکتری‌ها جلوگیری شود.

در اغلب موارد، برای تقویت دندان، روکش (کراون) روی آن قرار داده می‌شود.

آیا درمان ریشه درد دارد؟

با وجود ترسی که بیماران از عصب‌کشی دارند، واقعیت این است که با پیشرفت تکنولوژی و استفاده از بی‌حسی‌های موضعی مؤثر، عصب‌کشی معمولاً بدون درد انجام می‌شود. دردهایی که بیماران تجربه می‌کنند، اغلب مربوط به قبل از درمان است.

بعد از درمان، ممکن است دندان تا چند روز حساس باشد که با داروهای ساده کنترل می‌شود.

بیشتر بخوانید : بهترین جراح فک و صورت اصفهان

عوارض احتمالی درمان عصب دندان

در صورت اجرای نادرست یا عدم مراقبت مناسب، ممکن است برخی مشکلات به‌وجود آید:

• درد پس از درمان به‌مدت طولانی

• عفونت مجدد در صورتی که کانال‌ها کامل پاکسازی نشده باشند

• شکستگی ریشه به‌علت ضعف ساختار دندان

• تورم و آبسه جدید

به همین دلیل مراجعه به دندانپزشک متخصص درمان ریشه (اندودنتیست) توصیه می‌شود.

مراقبت‌های بعد از درمان ریشه

برای بهبود سریع‌تر و جلوگیری از عوارض، رعایت نکات زیر ضروری‌ست:

• از جویدن غذاهای سفت با دندان درمان‌شده تا زمان ترمیم نهایی پرهیز کنید.

• از مسکن‌های تجویزشده استفاده کنید.

• بهداشت دهان را دقیق رعایت کنید.

• به موقع برای قرار دادن روکش دائمی مراجعه کنید.

• از مراجعه به دندانپزشک برای بررسی سالانه غافل نشوید.

جایگزین عصب‌کشی چیست؟

اگر دندان بیش از حد آسیب دیده باشد یا بیمار نخواهد درمان ریشه انجام دهد، تنها راه جایگزین کشیدن دندان خواهد بود. اما این انتخاب، مشکلاتی مانند جابجایی سایر دندان‌ها، مشکلات جویدن، افت زیبایی و نیاز به ایمپلنت یا بریج را به‌همراه دارد.

به همین دلیل، حفظ دندان طبیعی با درمان ریشه همیشه بهترین انتخاب است.

هزینه درمان عصب دندان

هزینه درمان ریشه به عوامل مختلفی بستگی دارد:

• تعداد کانال‌های دندان (دندان‌های خلفی گران‌ترند)

• میزان آسیب و پیچیدگی درمان

• نیاز به ترمیم یا روکش بعد از درمان

• شهر و محل کلینیک

اما باید توجه داشت که این هزینه در مقایسه با کشیدن و جایگزینی دندان (مثل ایمپلنت) بسیار مقرون‌به‌صرفه‌تر است.

پرسش‌های متداول درباره درمان ریشه دندان

بله، چون عصب و عروق از آن خارج شده‌اند، دندان دیگر زنده نیست، اما تا سال‌ها می‌تواند کارایی کامل داشته باشد.

در اکثر موارد بله، به‌ویژه در دندان‌های عقبی که فشار زیادی هنگام جویدن تحمل می‌کنند.

در بسیاری موارد، بله. اگر درمان درست انجام شود و بیمار مراقبت‌های لازم را رعایت کند، دندان می‌تواند تا آخر عمر سالم بماند.

درمان ریشه یا همان عصب‌کشی دندان، یکی از مهم‌ترین پیشرفت‌های علم دندانپزشکی است که به کمک آن می‌توان دندانی که در گذشته محکوم به کشیدن بود را نجات داد. این درمان با برداشتن پالپ آسیب‌دیده، پاکسازی دقیق کانال‌ها و پر کردن آن‌ها، باعث حفظ ساختار دندان و جلوگیری از عفونت‌های گسترده می‌شود.

اگر شما یا فرزندتان دچار درد دندان یا علائم عفونت هستید، تعلل نکنید. مراجعه به دندانپزشک می‌تواند تفاوت بین حفظ دندان یا از دست دادن آن باشد.

برای ویزیت و مشاوره با متخصصین ما در ارتباط باشید

 ما را در اینستاگرام همراهی کنید